Türkiye'nin batısında olup, göç veren tek il: Edirne

Türkiye nüfus artış hızının %18 olduğu bir dönemde, Edirne %-0.49'luk nüfus artış hızıyla Türkiye’nin batısında yer alıp "eksi nüfus hızına" sahip olan, diğer bir deyişle "göç veren" tek ildir. 

Osmanlı döneminde Edirne nüfusu

Edirne Osmanlı İmparatorluğu'na başkent olduğu dönemlerde, devletin en büyük şehri konumuna yükselmiş bulunuyordu. Başkentin İstanbul'a naklinden sonra bile, 15. ve 16. yüzyıllarda imparatorluğun en büyük şehirlerinden biri olmakla beraber Avrupa'nın da 4. veya 7. büyük şehri olduğu tarih kaynaklarını inceleyen bazı tarihçiler tarafından ileri sürülmektedir. 

1703 yılındaki "Edirne Vakası" ile birlikte padişahların ilgisini kaybeden ve gözden düşen, 18. yüzyılın ortalarında ise geçirdiği büyük deprem ve hemen ardından yaşanan iki büyük yangınla kentin demografik ve ekonomik olarak geriye gidişi başlar.

19. yüzyılda meydana gelen Rus işgalleri ise nüfus sayısının büyük oynamalar göstermesine yol açtığı bilinmektedir. 20. yüzyıl başlarında bu nüfus 70-90 bin arasında gösterilir. Balkan savaşından sonra ise Edirne'nin nüfusu elli bin kişiyi bile bulmaz hale gelmiştir ve bundan sonraki yıllarda şehrin daha da fazla nüfus kaybetmesi ise kaçınılmaz olmuştur.

Cumhuriyet döneminde Edirne nüfusu

Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra 1927 yılında yapılan ilk nüfus sayımında, Edirne vilayetinin nüfusu 158.840 olarak tespit edilmişti.

1935'te yapılan 2. nüfus sayımında ise Edirne vilayetinin nüfusu 184.840 olarak tespit edildi. Ortaya çıkan hızlı artışın yanında özellikle azınlıklara karşı meydana gelen kışkırtmalar sonucu küçük göç hareketlerini de burada gözardı etmemek gerekir. 

1940 senesinde yapılan 3. nüfus sayımında kent nüfusu 251.373’e yükseldi. İkinci dünya savaşı ve özellikle Alman işgali tehlikesi dolayısıyla buraya yerleştirilen askerlerin 50.000 civarında bir fazlalık meydana getirdiği, savaştan korkan kitlelerin hareketleri de göz önüne alındığında, abartılmış olmaz. Nitekim 1945 yılında II. Dünya Savaşı'nın bitmesi ile Edirne’nin nüfusu 198.271’e düşmüştü.

1950-2000 döneminde Türkiye nüfusu %400 gibi bir artış gösterirken, Edirne nüfusu %253 gibi bir artış gösterdi ki bunun sebebi, kentin verdiği göçlerle birlikte doğum hızının da her zaman Türkiye ortalamasının altında seyretmesiydi. 

1990 Sonrası Dönem

1990 yılında 404.599 olan nüfus, 2000 yılında 402.606’ya düşer. Edirne bu yıllarda göç vermiş, kent ekonomisinin olanak vermemesinden dolayı genç nüfusunun çoğunu çalışmak ve öğrenim görmek üzere diğer kentlere göndermiştir.

Edirne, %-0.49 olan nüfus hızıyla Türkiye’nin batısında yer alıp "eksi nüfus hızına" sahip olan, diğer bir deyişle göç veren tek ildir. Aynı dönemde ise Türkiye nüfusu %18’lik bir artışla 56 milyon 473 binden 67 milyon 803 bine çıkmıştır. 

Genel nüfus hareketlerinin yanında tarımda meydana gelen olumsuz ekonomik şartlara paralel, köyden kente göç hızlanmış, 1990 yılında 194.000 olan köy nüfusu 2000 yılında 170.000’lere kadar düşmüştür. 

Yıllara Göre Edirne Nüfusu